Яўген Варфаламеевіч Леашэня — савецкі ваеначальнік, генерал-лейтэнант інжынерных войскаў (1955), кандыдат ваенных навук (1943), дацэнт, ганаровы грамадзянін горада Слонім (1969). Нарадзіўся 23 снежня 1900 года ў маёнтку Альбярцін Слонімскага павета Гродзенскай губерні (цяпер аднайменны раён горада Слонім, Гродзенская вобласць, Беларусь) у сям'і працоўных. Працаваў на прыватнай суконнай фабрыцы графа Пуслоўскага. У час Першай сусветнай вайны сям'я эвакуіравалася ў Петраград. У чэрвені 1919 года Яўген Леашэня добраахвотна ўступіў у Чырвоную Армію, удзельнік Грамадзянскай вайны ў Расіі. У 1920 годзе ў складзе Кіеўскай брыгады курсантаў ваенна-інжынернай школы ваяваў супраць войск генерала Урангеля. Пасля вайны камандаваў узводам, ротай і батальёнам. Член ВКП(б) з 1923 года. У 1934 годзе скончыў Ваенную акадэмію імя М. В. Фрунзэ (1934). З 1935 года - выкладчык акадэміі і начальнік кафедры. Займаўся ўдасканаленнем ваенна-інжынернай школы, развіццём тэорыі тактыкі інжынерных войск і тэорыі інжынернага забеспячэння бою і аперацыі.
У гады Вялікай Айчыннай вайны ўдзельнік абароны Масквы (начальнік інжынерных войск Маскоўскага абарончага рубяжа і заходняй групы войск абароны Масквы, а таксама начальнік штаба аператыўнай групы інжынерных збудаванняў). Удзельнік абароны Крыма і Севастопаля: з 23 снежня 1941 года - начальнік штаба аператыўнай групы інжынерных загарод Стаўкі ВГК у Севастопалі. З 1 лютага 1942 года - начальнік штаба аператыўнай групы інжынерных загарод Рэзерва Галоўнага камандавання Крымскага фронту на Ак-Манайскіх пазіцыях. Ва ўзнагародным лісце да ордэна Чырвоны Сцяг за гэтую баявую аперацыю было напісана: «Падчас баёў палкоўнік Леашэня самааддана, не шкадуючы свайго жыцця, займаўся па заданні Стаўкі Вярхоўнага Галоўнакамандавання прыладай суцэльных інжынерных загарод па абводзе абароннай паласы г. Севастопаля і пазіцый. Заслугоўвае высокай урадавай узнагароды». З 1944 года - начальнік штаба інжынерных войскаў 1-га Беларускага фронту, на гэтай пасадзе ўдзельнічаў у падрыхтоўцы і правядзенні аперацыі "Баграціён", а таксама ў Варшаўска-Одэрскай і Берлінскай наступальных аперацыях. Удзельнік савецка-японскай вайны і разгрому Квантунскай арміі. Ва ўзнагародным лісце да ордэна Кутузава 1-й ступені за гэтую вайну было напісана: «Генерал-маёр тав. Леашэня ў перыяд падрыхтоўкі і правядзення баявой аперацыі супраць японскіх агрэсараў паспяхова ажыццяўляў кіраўніцтва інжынернымі войскамі фронта. Праведзеная пад яго камандаваннем інжынерная разведка абароны суперніка дала магчымасць мець поўнае ўяўленне аб верагодных яго мерапрыемствах. Тав. Леашэня прыклаў шмат сіл і энергіі для падрыхтоўкі баявых дзеянняў нашых войскаў - насычэнне водазабеспячэння, ачышчэння маршрутаў і зняцця мінных палёў».
Пасля вайны наш зямляк займаўся педагагічнай працай і знаходзіўся на кіруючых пасадах у інжынерных войсках. У 1946 годзе стаў начальнікам кафедры Ваенна-інжынернай акадэміі імя В. В. Куйбышава. З 1951 года на выкладчыцкай рабоце, у 1957 годзе ўзначаліў Ваенна-палітычную акадэмію імя У. І. Леніна, у 1958 годзе - першы намеснік начальніка па навуковай і вучэбнай рабоце Ваенна-інжынернай акадэміі імя В. В. Куйбышава. У 1951—1956 гадах у Польскім Войску, працаваў у Ваенна-тэхнічнай акадэміі Войска Польскага ў Варшаве, начальнік кафедры інжынернага забеспячэння на факультэце інжынерных войскаў. У 1952 годзе прызначаны дырэктарам Ваенна-тэхнічнай акадэміі Войска Польскага ў Варшаве. У адстаўцы з 1959 года.
Пасля адстаўкі генерал Леашэня займаўся партыйнай і грамадскай працай у Савецкім камітэце ветэранаў вайны і ў ваенна-навуковым таварыстве пры Цэнтральным доме Савецкай арміі імя М. В. Фрунзэ. Сааўтар зборніка "50 гадоў інжынерных войскаў", рыхтаваў матэрыялы для гісторыі Слонімшчыны. Першы кіраўнік моладзевага руху "Юныя карбышаўцы". З'яўляўся навуковым рэдактарам кнігі «Салдат, герой, вучоны: Успаміны пра Д. М. Карбышава» (М.: Военіздат, 1961).
Генерал часта прыязджаў на сваю малую радзіму. Будучы студэнтам Гродзенскага педінстытута, я знаходзячыся летам 1968 года на педагогічнай практыцы ў піянерскім лагеры «Альберцін», па заданні начальніка лагера ўдзельнічаў у арганізацыі сустрэчы Яўгена Варфаламеевіча з хлопцамі, якія адпачывалі тут. Яна адбывалася напярэдадні вызвалення Слоніма ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Памятаю, што ён удзельнічаў разам з намі ў факельным шэсці і ва ўскладанні кветак да помніка загінуўшым савецкім воінам, а потым дзяліўся з моладдзю сваімі ўспамінамі аб перажытым. Казаў ён ціха, з лёгкай усмешкай на твары, асабліва тады, калі расказваў пра сваё дзяцінства і юнацкасць. Вельмі цёпла адгукаўся аб сваіх баявых таварышах, у тым ліку і аб подзвігу генерала Карбышава. Адчувалася, што абыходжанне ў тэме вайны давалася яму нялёгка: занадта шмат тады было перажыта ім і ўсім нашым народам. Пасля завяршэння гэтага мерапрыемства, даведаўшыся, што я - гісторык, генерал неяк асабліва ажывіўся і пачаў расказваць пра свае цікавыя знаходкі па гісторыі роднага краю. Пазней мне стала вядома, што гарадскому краязнаўчаму музею ён падарыў не толькі некаторыя свае асабістыя рэчы і фатаграфіі, але і вялікі рукапіс "Гісторыя Слоніма і Альберціна". Жадаецца спадзявацца, што слонімскія краязнаўцы калі-небудзь знойдуць магчымасць яе апублікаваць.
Генерал-маёр Леашэня быў адзначаны высокімі ўрадавымі ўзнагародамі СССР: ордэн Леніна, ордэн Чырвонага Сцяга (тройчы), ордэн Кутузава I ступені, ордэн Айчыннай вайны I ступені, ордэн Айчыннай вайны II ступені, ордэн Багдана Хмяльніцкага II ступені, "За абарону Севастопаля" (11.09.1943), а таксама сямю ордэнамі і медалямі ПНР. Памёр заслужаны генэрал 6 снежня 1981 году. Імем Яўгена Варфаламеевіча Леашэні названа вуліца ў горадзе Слонім, матэрыял пра яго таксама выстаўлены ў Слонімскім краязнаўчым музеі і ў музеі баявой і працоўнай славы сярэдняй школы № 4 Слоніма.
- 4 класс Альбертинского Министерского начального училища, 1912 г. Е. В. Леошеня сидит вторым слева направо
- 5 класс Альбертинского Министерского начального училища, 1913 г. Е. В. Леошеня второй слева направо в нижнем ряду
- Последние годы жизни. Москва, 1980 г. Дома за рабочим столом
- Евгений Варфоломеевич Леошеня, 1975 г. (Москва)
- Я. В. Леошеня в Киеве со своим сыном Юрием Евгеньевичем
- Я. В. Леошеня во дворе собственного дома (посёлок Альбертин)
- 11 декабря 2020 года в Минской духовной семинарии прошла презентация документального фильма о генерал–лейтенанте Евгении Леошене. Авторы фильма: Сергей Афанасик, Василий Афанасик
- 11 декабря 2020 года в Минской духовной семинарии прошла презентация документального фильма о генерал–лейтенанте Евгении Леошене. Авторы фильма: Сергей Афанасик, Василий Афанасик
- К 120-летию со дня рождения генерал-лейтенанта Е. В. Леошени 29 декабря 2020 года в Слонимском районном краеведческом музее им. И. И. Стабровского прошло мероприятие «Герой земли Слонимской». Школьники познакомились с экспозицией и просмотрели документальный фильм, рассказывающий о жизнедеятельности Е. В. Леошени
- Похоронен в Москве на Кунцевском кладбище
- Список людей, которые удостоены ордена Отечественной войны 1 степени
- Именем Евгения Варфоломеевича Леошени названа улица в г. Слоним
Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы